| Ever since Pierre-Simon Laplace envisioned the Hypothetical "Laplace's Demon" in 1814, an entity with infinite computing power that knows the exact location and velocity of every particle in the universe, there has been speculation that if one had such abilities, the past, present, and future of the universe can be predicted. |
Այն ժամանակվանից, ինչ Պիեռ-Սայմոն Լապլեյսը 1814թ. հղացավ «Լապլեյսի հրեշը» տեսլականը, որը մի արարած էր` անսահմանափակ հաշվարկների ունակությամբ, որը կարող է գտնել տիեզերքի ցանկացած մասնիկի ճշգրիտ դիրքն ու արագությունը, ենթադրվեց, որ եթե որևէ մեկը ունենար նման ունակություններ, ապա տիեզերքի անցյալը, ներկան և ապագան հնարավոր կլիներ գուշակել: |
| However, there are limits to even this kind of knowledge, and it may very well be impossible for mankind to ever find the much sought-after "Theory of Everything". |
Այնուամենայնիվ, այս տեսակի գիտելիքները սահմանափակ են, և մարդկության համար հավանաբար երբևէ հնարավոր չի լինի գտնել այնքան որոնված «Ամենազոր տեսությունը»: |
| Does Laplace's Demon hold proof of Predestination? |
Արդյոք Լապլեյսի հրեշն ունի կանխամտածվածության որևէ ապացույց: |
| Could it even exist? |
Արդյոք այն երբևէ կարող է գոյություն ունենալ: |
| We will examine these questions shortly. |
Մենք այս հարցերը կարճ քննության կենթարկենք: |
| Let us assume, for one moment, that Laplace's Demon not only could exist, but it is real. |
Եկեք մի պահ ենթադրենք, որ Լապլեյսի հրեշը ոչ միայն կարող էր գոյություն ունենալ, այլև իրական է: |
| The entity is sitting in a laboratory, doing computations, and feeding scientists data about the future of the universe. |
Այդ արարածը լաբորատորիայում նստած հաշվարկներ է կատարում և գիտնականններին մատակարարում է տեղեկություն տիեզերքի ապագայի վերաբերյալ: |
| This scenario could be thought of as absolute proof that free will is an illusion, and that predestination rules the universe. |
Այս հավանականությունը բացարձակ ապացույց կլինի այն բանի, որ ազատ կամքը մոլորություն է, և տիեզերքը կառավարում է կանխամտածվածությունը: |
| As the Demon simulates particles ricocheting off of each other, forming atoms, cooling down, then gradually forming stars several billion years ago, it watches matter spin, gravity attract material; Earth forms, then life forms, then Humans slowly evolve, it predicts the chemical reactions going on inside our brains, it knows what we will do, what we will think, and what we will feel. |
Հրեշը ձևավորում է մասնիկներ, որոնք փոխներգործում են միմյանց վրա, ստեղծելով ատոմներ, հանդարտվելով` այնուհետև աստիճանաբար ձևավորում է աստղերը մի քանի միլիարդ տարի առաջ: Այն հետևում է նյութի պտույտին, ձգողականությունը ստեղծում է մատերիան: Ձևավորվում է Երկիրը, հետո ձևավորվում է կյանքը, հետո մարդկությունն աստիճանաբար զարգանում է, այն կանխատեսում է մեր ուղեղներում տեղի ունեցող քիմիական ռեակցիաները, գիտի, թե մենք ինչ ենք անելու, ինչ ենք մտածելու և ինչ ենք զգալու: |
| For the processes of our brain are no different, no less certain than the boiling of water or the constant flickering of minute switches in the circuitry of a computer. |
Քանի որ մեր ուղեղում տեղի ունեցող գործընթացները իրարից տարբեր չեն: Հաշվիչի շրջանակներում նրանք պակաս հստակ չեն քան ջրի եռալը կամ րոպեի սլաքի կայուն շարժը: |
| Neurons fire, some adrenaline is released there, some dopamine here, and you get a human thought. |
Նեյրոնները բռնկվում են, որոշակի քանակով ադրենալին է արձակվում, որոշակի քանակով` դոֆամին, և ստացվում է մարդկային միտքը: |
| What we perceive as free will is merely routine chemical processes occurring within our brains, and we are no more than clumps of matter floating around in the universe like the coldest space rock, as time moves only forward, and the universe expands outward. |
Այն, ինչը մենք ընդունում ենք որպես ազատ կամք, պարզապես ընթացիկ քիմիական գործընթացներ են, որոնք տեղի են ունենում մեր ուղեղներում, և մենք ավելին չենք քան նյութի կուտակումներ, որոնք տեղաշարժվում են տիեզերքում, ինչպես տիեզերական ամենասառը քարաբեկորները: Մինչդեռ ժամանակը շարժվում է միայն դեպի առաջ, և տիեզերքը ընդարձակվում է: |
| and nothing- nothing is uncertain in the mind of the Demon. |
և հրեշի մտքում չկա ոչինչ, որ անորոշ կլինի: |
