| Law is a system of rules that are enforced through social institutions to govern behaviour. |
Jurisprudenca eshte nje sistem rregullash qe aplikohen nepermjet institucioneve sociale per te drejtuar menyren e te sjellurit. |
| Laws can be made by a collective legislature or by a single legislator, resulting in statutes, by the executive through decrees and regulations, or by judges through binding precedent, normally in common law jurisdictions. |
Ligjet mund te behen nga nje legjislature kolektive ose nga nje ligjvenes i vetem qe rezulton ne statute, nga ekzekutive nepermjet regullave dhe dekreteve ose nga gjykates nepermjet precedentit, normalisht ne juridiksion me ligjet ne fuqi. |
| Private individuals can create legally binding contracts, including arbitration agreements that may elect to accept alternative arbitration to the normal court process. |
Individe te caktuar mund te krijojne kontrata ligjore perfshire dhe marreveshje arbitrare qe mund te zgjedhin te pranojne alternativa arbitrare ne procesin gjyqesor te zakonshem. |
| The formation of laws themselves may be influenced by a constitution, written or tacit, and the rights encoded therein. |
Krijimi i ligjeve mund te ndikohet nga kushtetuta, e shkruar apo jo si dhe te drejtat e parashtruara atje. |
| The law shapes politics, economics, history and society in various ways and serves as a mediator of relations between people. |
Ligji i jep forme politikes, ekonomise, historise dhe shoqerise ne forma te ndryshme dhe gjithashtu sherben si mediator ne marredheniet mes njerezve. |
| A general distinction can be made between |
Ka nje ndryshim te madh mes
|
| (a) civil law jurisdictions (including Catholic canon law and socialist law), in which the legislature or other central body codifies and consolidates their laws, and |
a. ligjeve civile (perfshire ligjin Katolik kanon dhe ligjin socialist), ne te cilin legjislatura ose pjese te tjera te rendesishme kodifikojne dhe konsolidojne ligjet e tyre....... dhe
|
| (b) common law systems, where judge-made precedent is accepted as binding law. |
b. sistemeve te ligjeve te pergjithshme, ku precedenteti i krijuar nga gjykatesi pranohet si ligj i padiskutueshem |
| Historically, religious laws played a significant role even in settling of secular matters, which is still the case in some religious communities, particularly Jewish, and some countries, particularly Islamic. |
Historikisht, ligjet fetare ka luajtur nje rol te rendesishem ne ceshtjet e besimit, gje e cila eshte akoma nje ceshtje ne komunitetet fetare sidomos ne ato cifute si dhe ne disa vende me shumice muslimane. |
| Islamic Sharia law is the world's most widely used religious law. |
Ligji Islamik Sharia eshte ligji me i perhapur fetar ne bote. |
