| Law is a system of rules that are enforced through social institutions to govern behaviour. |
Ligji është një sistem rregullash që zbatohen nëpërmjet institucioneve sociale për të administruar sjelljen. |
| Laws can be made by a collective legislature or by a single legislator, resulting in statutes, by the executive through decrees and regulations, or by judges through binding precedent, normally in common law jurisdictions. |
Ligjet mund të bëhet nga një legjislaturë kolektive ose nga një ligjvënës i vetëm, duke rezultuar në statutet, nga ekzekutivi nëpërmjet dekreteve dhe rregulloreve, ose nga gjyqtarët nëpërmjet precedenteve detyruese, zakonisht në juridiksione të ligjit të përbashkët. |
| Private individuals can create legally binding contracts, including arbitration agreements that may elect to accept alternative arbitration to the normal court process. |
Individët privatë mund të krijojnë kontrata ligjërisht të detyrueshme, duke përfshirë edhe marrëveshjet e arbitrazhit që mund të zgjedhin për të pranuar arbitrazhë alternative të një procesi të zakonishëm në gjykatë. |
| The formation of laws themselves may be influenced by a constitution, written or tacit, and the rights encoded therein. |
Formimi i ligjeve vetëvetiu mund të ndikohet nga një kushtetutë, me shkrim ose në mënyrë të heshtur, (të pashprehur me fjalë) dhe të drejtat e parapara në të. |
| The law shapes politics, economics, history and society in various ways and serves as a mediator of relations between people. |
Ligji formëson politikën, ekonominë, historinë dhe shoqërinë në mënyra të ndryshme dhe shërben si një ndërmjetësues në marrëdhëniet në mes njerëzve. |
| A general distinction can be made between |
Një dallim i përgjithshëm mund të bëhen në mes të |
| (a) civil law jurisdictions (including Catholic canon law and socialist law), in which the legislature or other central body codifies and consolidates their laws, and |
(a) juridiksionet e ligjit civil (duke përfshirë ligjin e kanunit Katolike dhe ligjin socialist), në të cilët legjislatura ose organi tjetër qendror përcakton dhe konsolidon ligjet e tyre, dhe |
| (b) common law systems, where judge-made precedent is accepted as binding law. |
(b) sistemet e ligjit të përbashkët, ku precedent i bëtë-nga gjykatësi pranohet si ligj i detyrueshëm. |
| Historically, religious laws played a significant role even in settling of secular matters, which is still the case in some religious communities, particularly Jewish, and some countries, particularly Islamic. |
Historikisht, ligjet fetare kanë luajtur një rol të rëndësishëm edhe në zgjidhjen e çështjeve laike (sekulare), e që është ende dhuke ndodhur tek disa komunitete fetare, sidomos tek hebrenjtë, dhe në disa vende, veçanërisht islame. |
| Islamic Sharia law is the world's most widely used religious law. |
Ligji i Sheriatit islam është ligji fetar më i përdorur gjerësisht në botë. |
